گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود

اشتراوس در سال ۱۹۳۰ در رساله‌ای با عنوان Die Religionskritik Spinozas این ادعا را مطرح کرد که از نظر هابز، یهودیان بانیان اصلی جدایی دین از سیاست بودند؛ جدایی و تمایزی که از نظر اشتراوس هم «انقلابی» بود و هم «دولت‌برانداز». کارل اشمیت بعدا در کتاب «لویاتان در نظریه دولت تامس هابز» (که شروین مقیمی آن را به فارسی برگردانده است)، با ارجاع به این فقره از کتاب اشتراوس، از آن دفاع می‌کند. اما چرا شکاف و جدایی دین از سیاست، که به نام موسی گره خورده، دولت‌برانداز و انقلابی است؟‌ برای روشن‌شدن موضوع باید نگاهی بیاندازیم به داستان خروج (exodus) بنی‌اسراییل از مصر. خروج بنی‌اسراییل تقریبا همزمان است با آنچه کارل یاسپرس آن را عصر محوری (axial age) نامیده. مهمترین ویژگی این عصر ظهور چیزی است که اکنون به آن می‌گوییم یکتاپرستی. یا به قول یان آسمن فقید، گذار از کوسموتئیسم (cosmotheism) به مونوتئیسم (monotheism). مشخصه اصلی کوسموتئیسم فیگوری بود بنام فرعون: شاه-خدا. فیگوری که دین و سیاست را با هم یکی می‌کرد. خروج موسی پایانی بود بر این وحدت. موسی مبلغ خدایی استعلایی بود که در آسمانها حضور داشت. خدایی واحد که هیچ همتایی را برنمی‌تافت: خدایی غیور (jealous). و این اعلان جنگ بود با فرعون. ایده خدای واحد چنان قدرتمند ظاهر شد که رفته‌رفته بساط کوسموتئیسم را برچید و به جای آن نشست و زمینه را فراهم کرد برای پیامبر-پادشاهان بنی‌اسراییل. این همان حرکت انقلابی و دولت‌برانداز موسی بود. و اما مساله هابز. شاید بشود نیت و هدف اصلی هابز از نوشتن کتاب سترگ لویاتان را بازگشت به وحدت اولیه دین و سیاست دانست. خصوصا وقتی به تصویر دیباچه کتاب (frontispiece) توجه می‌کنیم: حاکمیت مطلق، واحد و تجزیه‌ناپذیر در بالای ت گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...

آگوستین پس از گسستن از آیین مانوی و گرویدن به دیانت مسیح کتابی نوشت تحت عنوان «درباره اراده آزاد». البته که موضوع اصلی کتاب درباره اراده آزاد آدمی نیست بلکه به دنبال فراهم‌کردن بستری است برای توجیه شر در عالم. مساله شر زمانی به یک مساله حاد بدل شد ک گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

بطور کلی می‌توان گفت مهم‌ترین روشنفکران جنبش مشروطه‌خواهی از این حقیقت آگاه بودند که آرمان‌های متجددانه‌شان زمانی محقق خواهند شد که این آرمان‌ها با «مذاق» انسان ایرانی نسبتی برقرار نماید. این مذاق در وهله نخست مذاقی به شدت اسلامی و فقه‌محور بود و به گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

از نظر قاطبه روحانیان مخالف مشروطه دو چیز "رکن قویم قانون الهی" را سست و نابود می کرد: یکی مساوات و دیگری حریت. استدلال شیخ فضل الله نوری در رساله تذکره الغافل بدین شرح است:«ای برادر عزیز! اگر مقصودشا گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

ایوان استرنسکی (Ivan Strenski) در کتاب خود با عنوان Why Politics Can’t Be Freed from Religion معتقد است که فهم تمایز میان auctoritas و potestas، که به ترتیب می توان آنها را به مرجعیت (authority) و قدر گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

تنها اقدامی که از محمدعلی شاه در اذهان باقی مانده، صدور فرمان به توپ بستن مجلس است. اما آیا محمدعلی شاه از ابتدا مخالف مشروطه و مجلس برآمده از آن بود؟ اسناد باقی مانده خلاف این را می گویند. شاه به تار گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

اشتراوس در کتاب «خفقان/سرکوب/آزار و هنر نوشتن» به وضعیت پرمخاطره‌ی فلسفه در جهان یهودیت و اسلام اشاره کرده و آن را با وضعیت فلسفه در عالم مسیحیت می‌سنجد: «این حقیقت که فلسفه در جهان اسلام به عنوان یک گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

پیشرفت‌های خیره‌کننده در حوزه‌هایی نظیر علوم شناختی، علوم اعصاب، هوش مصنوعی و در کل هر آن چیزی که به مغز سه پوندی ما ربط دارد نشان می‌دهند که در آینده‌ای نه چندان دور، ایده‌ی «دولت تامه»، که تا امروز گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...ادامه مطلب

از نظر هاینریش مایر، ایده‌ی حسن و قبح شرعی افعالْ همیشه در پس ذهن کارل اشمیت بود. اشمیت از این ایده‌ی الهیاتی نتایج سیاسی می‌گرفت: فرمان و تصمیم حاکم مطلق در هر شرایطی باید مطاع باشد، فارق از اینکه تا چه حد عقلانی یا نیک جلوه کند.

 

"Tertullian's guiding principle We are obliged to something not because it is good but because God commands it accompanies Schmitt through all the tus and vicissitudes of his long life."

Heinrich Meier, The Lessons of Carl Schmitt, 92.

گذار از تعبد محض به تعقل در فرامین الهی در دیانت یهود...